Kolejną niebezpieczną chorobą wirusową występującą u psów jest nosówka. Stanowi ona szczególne zagrożenie podczas zimniejszych okresów w ciągu roku. U niektórych psów może doprowadzić do śmierci. Dlatego ważne jest zapobieganie poprzez regularne szczepienie psa na nosówkę oraz inne najczęstsze choroby zakaźne. Największe zagrożenie dotyczy szczeniąt z racji niedoborów w systemie odpornościowym.

CO TO JEST NOSÓWKA I CO JĄ WYWOŁUJE?

Nosówka jest chorobą zakaźną, która jest wywoływana przez jednoniciowy wirus RNA – wirus nosówki psów (CDV – canine distemper virus). Zapadają na nią psy, a także zwierzęta wolno żyjące takie jak lisy, skunksy i szopy pracze. Najczęściej chorują młode osobniki – szczenięta w wieku od 3 do 6 miesięcy, ale również nieszczepione dorosłe psy. Większa podatność szczeniąt wynika ze stopniowego zanikania odporności biernej, czyli otrzymywanej wraz z mlekiem matki. Dodatkowo tak młode zwierzęta mogły nie zdążyć odpowiednio zareagować na wykonane szczepienie przeciwko temu wirusowi. Jest to choroba stanowiąca zagrożenie dla psów, skunksów oraz szopów praczy. Nie przenosi się na ludzi i inne gatunki zwierząt domowych.

DROGA ZAKAŻENIA, MECHANIZM DZIAŁANIA

Do zakażenia dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z zarażonym zwierzęciem. Wirus wnika drogą kropelkową do jamy ustnej oraz nosowej. Następnie z udziałem makrofagów przedostaje się do węzłów chłonnych. W tych strukturach dochodzi do namnażania się patogenu, skąd następnie przedostaje się do nabłonka układu oddechowego, pokarmowego oraz nerwowego. Wirus nosówki psów wykazuje wrażliwość na czynniki środowiskowe, co prowadzi do szybkiego zneutralizowania. Zakażeniu tym patogenem sprzyjają niskie temperatury, a dokładniej poniżej 4˚C, dlatego jest on uznawany za problem pojawiający się sezonowo.

OBJAWY NOSÓWKI

W zależności od stanu zdrowia, a także wieku zwierzęcia zakażenie może rozwijać się w różnym tempie. Cięższy przebieg choroby występuje w przypadku zwierząt osłabionych, ze zmniejszoną odpornością, a także młodych. Osłabienie organizmu przez wirus nosówki prowadzi do zwiększonej podatności na wtórne infekcje bakteryjne. W początkowym okresie choroby pojawia się gorączka. Dodatkowo występuje brak apetytu oraz zapalenia spojówek i nosa. Oprócz objawów ogólnych występują również zaburzenia w funkcjonowaniu między innymi układu oddechowego, nerwowego oraz pokarmowego.  Z tego powodu wyróżnia się następujące postacie nosówki:

• nieżytową, która wyróżnia się występowaniem wysokiej gorączki, apatią, a także biegunką oraz obfitą wydzieliną z nosa i spojówek,
• oddechową, charakteryzującą się dużą ilością wysięku z nosa, kaszlem oraz dusznością,
• nerwową, w ramach której występują objawy neurologiczne – porażenia oraz niedowłady kończyn, oczopląs, drżenie mięśni, a także nietrzymanie moczu i kału,
• oczną, polegającą na występowaniu łzawienia, zapalenia spojówek, światłowstrętu, uszkodzenia nerwu wzrokowego, co może prowadzić do ślepoty,
• żołądkowo-jelitową, która objawia się wymiotami oraz biegunką prowadzącą do odwodnienia zwierzęcia,
• skórną, objawiającą się występowaniem na skórze brzucha, wewnętrznej stronie ud oraz w okolicy twarzy pęcherzyków ropnych zamieniających się w strupy.

Są to najczęstsze postacie, jednak zdarza się również wystąpienie:

• zapalenia mózgu starych psów, które stanowi powikłanie przebytej wiele lat wcześniej formy nosówki nerwowej. Objawia się zaburzeniami ruchowymi, demencją oraz ślepotą.
• choroby twardej łapy, polegającej na zmianach w obrębie opuszek łap i lusterek nosa – dochodzi do ich zgrubienia, wysuszenia oraz popękania.

Choroba ta wykazuje się wysoką śmiertelnością w przypadku psów o ciężkim przebiegu. Z tego właśnie powodu ważne jest regularne szczepienie zwierząt przeciwko najczęściej występującym chorobom zakaźnym. Nieszczepione zwierzęta ulegają silnej immunosupresji, czyli osłabieniu układu odpornościowego, prowadząc do zainfekowania centralnego układu nerwowego.

ROZPOZNANIE

Już na podstawie objawów zwierzęcia, a także wywiadu przeprowadzonego z jego właścicielem, lekarz jest w stanie postawić wstępne rozpoznanie. Istotne jest ustalenie, czy zwierzę zostało zaszczepione na tę chorobę. W celu potwierdzenia diagnozy może zostać pobrana krew, zeskrobina, a także może być wykonane zdjęcie rentgenowskie płuc przy silnych objawach ze strony układu oddechowego. Najczęstszym odstępstwem od normy w badaniu krwi jest niski poziom limfocytów, a także wtręty w krwinkach białych i erytrocytach. Badania serologiczne w przypadku nosówki nie są skuteczną metodą diagnostyczną.

Przy stawianiu ostatecznej diagnozy lekarz weterynarii musi przeanalizować występujące objawy chorobowe, aby odpowiednio zróżnicować nosówkę od innych chorób dających podobny obraz kliniczny (na przykład kaszel kenelowy).

LECZENIE NOSÓWKI

Podstawowym działaniem w przypadku zakażenia jest leczenie objawowe dostosowane do stanu konkretnego zwierzęcia. Psy wykazujące objawy neurologiczne – drgawki – wymagają podawania jednego z leków przeciwdrgawkowym (między innymi zawierających fenobarbital). Wtórne infekcje bakteryjne układu oddechowego lub pokarmowego wymagają włączenia antybiotykoterapii. W przypadku wzrostu temperatury ciała, lekarz weterynarii zaleci odpowiednie leki przeciwgorączkowe przeznaczone do stosowania u zwierząt. Psy leczone z powodu nosówki, a wykazujące biegunkę oraz brak łaknienia, wymaga dożylnego podawania płynów w celu zapobiegania odwodnieniu. Wskazane jest również stosowanie roztworów elektrolitowych oraz preparatów witaminowych.

ZAPOBIEGANIE

Nosówka występuje powszechnie na całym świecie. Z tego właśnie powodu szczepienie na tę chorobę jest jednym z zasadniczych dla tego gatunku. Warto również skonsultować z lekarzem weterynarii ewentualną izolację szczeniąt przed wykonaniem kompletu szczepień. Preparat przeciwko nosówce zawiera żywego wirusa o osłabionej zjadliwości (szczepionka atenuowana). Pierwsze szczepienie powinno się odbyć między 6 a 8 tygodniem życia. Kolejne dawki co 2-4 tygodnie. Następnie w wieku 6 lub 12 miesięcy życia. Dalsze szczepienia przypominające powinny się odbywać co trzy lata.

Otoczenie zarażonego psa należy wyczyścić za pomocą środków odkażających. Dodatkowo wirus jest wrażliwy na wysoką temperaturę.