ZESPÓŁ ODDECHOWY BYDŁA BRDC

Zadbanie o zdrowy rozwój układu oddechowego cieląt jest jednym z kluczowych czynników optymalizacji produkcji. Zespół oddechowy bydła jest jedną z najczęściej występujących chorób u cieląt. Ocenia się, że zespół oddechowy bydła w szczytowych okresach pojawiania się choroby może dotyczyć́ nawet 30% cieląt ras mlecznych. Może wpływać negatywnie na przyrosty masowe zwierząt, wykorzystanie paszy czy nawet późniejsze wycielenia. Rozwój BRDC jest uzależniony od wielu czynników związanych z organizmem zwierzęcia, środowiskiem życia i obecnością czynników zakaźnych. Interakcje między tymi czynnikami warunkują jego występowanie i nasilenie.

CZYNNIKI

Zespół oddechowy bydła najczęściej dotyczy zwierząt młodych, u których układ oddechowy nie jest jeszcze w pełni wykształcony. Dodatkowo dużą rolę odgrywa czynnościowa wytrzymałość układu oddechowego, która u bydła mlecznego jest znacznie niższa, przez co zwiększa się ich podatność na chorobę oraz warunkuje jej gorszy przebieg. Oprócz czynników związanych bezpośrednio z organizmem wpływ na wystąpienie BRDC mają również czynniki oddziałujące poprzez stres i jego efekty oraz te oddziałujące bezpośrednio szkodliwie na układ oddechowy. Cielęta są wyjątkowo wrażliwe na działanie gazów drażniących znajdujących się w powietrzu (amoniak, tlenek siarki). Gazy te mogą upośledzać funkcje układu oddechowego, tworząc tym samym bramę wejścia dla patogenów chorobotwórczych. Również nie bez znaczenia jest także wilgotność i temperatura powietrza. Zbyt suche sprzyja wnikaniu bakterii oportunistycznych, a zbyt niska temperatura może obniżyć odporność organizmu. Niekorzystnie na zdrowie wpływa również transport, który jest jednym z najbardziej stresujących elementów z życia bydła.

Oddziałujące poprzez stres i jego efekty:
– zmiany dawki pokarmowej,
– hałas,
– odsadzenie,
– łączenie w grupy produkcyjne,
– zagęszczenie,
– transport.

Oddziałujące bezpośrednio szkodliwie na układ oddechowy:
– temperatura,
– gazy – CO2, NH3, H2S,
– wilgotność.

W rozwoju BRDC biorą udział wirusy, bakterie i mykoplazmy, a udział każdego z potencjalnych patogenów jest uzależniony od systemu utrzymania bydła. Rola niektórych czynników takich jak wirusy i mykoplazmy polega głównie na upośledzaniu mechanizmów obronnych, a inne takie jak bakterie i ich toksyny odgrywają zasadniczą rolę w rozwoju zmian w tkance płucnej.

OBRAZ KLINICZNY

Postać podkliniczna:
– objawy niewyraźne,
– zachowany apetyt,
– wewnętrzna ciepłota ciała w normie,
– suchy sporadyczny kaszel.

Wyrównana postać kliniczna:
– Przyśpieszony oddech,
– Zmniejszony apetyt,
– Apatia,
– Kaszel,
– Wypływy z nozdrzy,
– Korzystna reakcja zapalna.

Niewyrównana postać kliniczna:
– Silna reakcja zapalna,
– Kwasica metaboliczna,
– Podwyższona wewnętrzna ciepłota ciała,
– Ciągły kaszel,
– Zaostrzone szmery oddechowe, charczenia, świsty.

PROFILAKTYKA

W celu cieszenia się jak najlepszą wydajnością stada myśl o BRDC należy zacząć już na etapie profilaktyki. Należy zadbać o odpowiednie warunki środowiskowe w celu minimalizacji ryzyka zakażenia oraz pomyśleć o odpowiednich szczepieniach, oraz regularnych odrobaczaniach. Nie bez znaczenia jest również prawidłowy odchów cieląt opierający się na prawidłowym odpajaniu siarą oraz zbilansowanym żywieniu. Przyjmuje się, że kluczowe jest przyjęcie przez cielę odpowiedniej ilości siary w ciągu pierwszych 12 godzin życia.

O tym, w jaki sposób odpajać siarą nowonarodzone cielęta mówiliśmy w odcinku poświęconemu tej tematyce na kanale Vetbulans. Zachęcamy do zapoznania się z nim.

Na rynku dostępne są skojarzone szczepionki przeciwko IBR, PI3, BVD i BRS. Na samych szczepieniach skupimy się w osobnym artykule, jednak warto nadmienić, że pierwsze szczepienia można wykonać już w pierwszych dniach życia, jednak decyzję należy skonsultować z lekarzem weterynarii. Szczepienia działają dwutorowo -oprócz tego, że wspomagają odporność swoistą, to zmniejszają również siewstwo.

DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE MUSZĄ DOTYCZYĆ CAŁEGO STADA!

Przez prawidłowe warunki środowiskowe rozumiemy przede wszystkim zapewnienie odpowiedniej wentylacji, dbałości o ściółkę oraz ilości zwierząt w budynku. W celu kontroli czy wentylacja jest wystarczająco dobra, możemy wykonać próbę ze sztucznie wytworzonym dymem – przy odpowiedniej wentylacji dym zawsze będzie unosił się i wydostawał kratkami wentylacyjnymi. Zbyt rzadko wymieniana ściółka oraz byt duże zagęszczenie zwierząt powoduje zwiększone wydalanie gazów drażniących do otoczenia i sprzyja wnikaniu patogenów do wrażliwego układu oddechowego cielaków.

LECZENIE

W przypadku kiedy cielęta zachorują niezbędna, jest antybiotykoterapia, podanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz korekta zaburzeń sekrecyjno-motorycznych poprzez podanie broncholityków, diuretyków albo preparatów wykrztuśnych.