Twój pies często drapie się po uchu? Jest niespokojny, bądź też przechyla głowę? Mogą to być pierwsze sygnały zapalenia ucha u Twojego pupila. Jest to jedna z najczęstszych dolegliwości, na jaką cierpią nasze czworonożne pupile. Jak postępować w przypadku wystąpienia tej choroby u Twojego psa? Jakie mogą być przyczyny jej występowania? W jaki sposób leczyć zapalenie ucha oraz jak jemu zapobiegać w przyszłości? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w dzisiejszym artykule.

Uszy psów, tak jak ludzi można podzielić na trzy odcinki. Ucho zewnętrzne – obejmuje małżowinę uszną, a także przewód słuchowy zewnętrzny oraz zewnętrzną powierzchnię błony bębenkowej. Błona ta stanowi granicę z uchem  środkowym, a jej uszkodzenie prowadzi do rozszerzania się stanu zapalnego ucha na kolejne odcinki. Ucho środkowe to jama wypełniona powietrzem, w której obrębie znajdują się kosteczki słuchowe – młoteczek, kowadełko i strzemiączko. Jama bębenkowa jest połączona z jamą ustną za pośrednictwem trąbki słuchowej (Eustachiusza), która może stanowić drogę rozprzestrzeniania się infekcji. Granicą między uchem środkowym a wewnętrznym jest okienko owalne. Ta część ucha składa się z przedsionka, ślimaka, a także kanałów półkolistych.

PRZYCZYNY ZAPALENIA UCHA

Do wystąpienia stanu zapalnego przyczyniają się zarówno drobnoustroje, jak i urazy, ciała obce, polipy i nowotwory. Wśród tych patogenów wyróżniamy:

• bakterie (między innymi paciorkowce i  gronkowce),
• grzyby – drożdżaki (Malassesia, Candida),
• pasożyty (roztocza).

Czynnikiem predysponującym do występowania tej dolegliwości są długie i oklapnięte małżowiny uszne. Z tego powodu znacznie częściej na zapalenie ucha cierpią Cocker spaniele niż pozostałe rasy psów. Przez nieodpowiedni przepływ powietrza pod opadnięte ucho tworzą się warunki sprzyjające rozwojowi drobnoustrojów chorobotwórczych. Ryzyko wystąpienia zapalenia zwiększają również zwężone zewnętrzne przewody słuchowe u buldogów, a także owłosiony kanał słuchowy u terierów i pudlów. Woskowina gromadząca się w przewodzie słuchowym składa się ze złuszczonych komórek oraz wydzieliny gruczołów.

OBJAWY ZAPALENIA UCHA

Ich występowanie jest zależne od dokładnej lokalizacji stanu zapalnego oraz jego natężenia. Zapaleniu może ulec ucho zewnętrzne, środkowe, a także wewnętrzne. To ostatnie może przyczyniać się do gorszego samopoczucia zwierzęcia.

• Zapalenie ucha zewnętrznego powoduje dyskomfort i ból ucha u psa, który objawia się potrząsaniem głową, pocieraniem uszu łapą, bolesnością okolicy, nieprzyjemnym zapachem z uszu oraz zaczerwienieniem;

• Zapalenie ucha środkowego i wewnętrznego powoduje ból przy przeżuwaniu, przechylenie głowy (gdy zapaleniu uległa jedna strona), potrząsanie głową, a w przypadku ostrzejszych stanów wymioty oraz objawy związane z porażeniem nerwów (różny rozmiar źrenic, wypadanie pokarmu z jamy ustnej, opadnięcie powieki).

ZAPALENIE UCHA ZEWNĘTRZNEGO

W jego przebiegu dochodzi do zwiększonego wydzielania woszczyny przez gruczoły. Niekorzystne warunki wynikające ze zmniejszonego krążenia powietrza i większej wilgotności stanowią idealne środowisko do namnażania się drobnoustrojów. Ma to związek z narastającym zmiękczeniem naskórka, co osłabia jego zdolność do stanowienia bariery ochronnej.

Przykładem jest drożdżak Malassezia, który normalnie bytuje na skórze psów i kotów, jednak w sprzyjających dla niego warunkach nadmiernie się namnaża, prowadząc do zapalenia skóry. Miejscami predysponowanymi do wystąpienia zakażenia są najczęściej uszy, ale również wargi, szyja, brzuch i okolice krocza. Ucho jest pokryte woskowiną o barwie brązowej, możliwe jest również wystąpienie rumienia.

Najlepszym badaniem diagnostycznym przy zakażeniu drożdżakiem (Malassezia) jest cytologia. To proste i szybkie badanie pozwala na sprawdzenie pobranego wymazu pod mikroskopem i ewentualne zaobserwowanie grzyba.

LECZENIE ZAPALENIA UCHA

Zapalenie ucha wymaga przede wszystkim leczenia miejscowego. Oznacza to konieczność usunięcia zalegających resztek, a także przepłukanie zewnętrznego kanału słuchowego. Domowe sposoby na zapalenie ucha u psa mogą okazać się nieskuteczne. Po wystąpieniu procesu zapalnego należy płukać uszy preparatami zaleconymi przez lekarza weterynarii. W przypadku poważniejszego przebiegu dolegliwości wywołanej czynnikami bakteryjnymi zostanie przepisany antybiotyk. W celu lepszego dobrania preparatu lub przy nawracających infekcjach konieczne może być wykonanie posiewu bakteriologicznego. Infekcje grzybicze wymagają stosowania miejscowych leków przeciwgrzybiczych. Najczęściej mają one postać szamponów, czasem również płynów i maści. Niektóre przypadki mogą wymagać leczenia ogólnoustrojowego, polegającego na podawaniu doustnych tabletek. Inwazje pasożytnicze wymagają stosowania leków przeciwpasożytniczych.

ZAPOBIEGANIE

Aby nie dopuścić do rozwinięcia się stanu zapalnego, trzeba regularnie czyścić ucho zwierzęcia. Nie należy korzystać z patyczków do uszu, ponieważ można doprowadzić do uszkodzeń, w tym do przebicia błony bębenkowej. Najlepszym sposobem jest stosowanie waty wraz z odpowiednim preparatem, który można nabyć u lekarza weterynarii. Takie zabiegi zmniejszają zalegające struktury, co zmniejsza ryzyko wystąpienia zapaleń w przyszłości. Warto zadbać o odpowiedni stan uszu, ponieważ nawracające  i nieodpowiednio leczone infekcje zwiększają szansę na zapalenie ucha środkowego u psa, które może wywołać porażenie nerwów i objawy neurologiczne.